Wie heeft gelijk?

In een scheidingssituatie is het verhaal van de advocaat, de buurvrouw, de ouders van de scheidende partners, de collega's, de bemiddelaar, de rechter, de nieuwe vriend(in), de kinderen en uiteraard van de twee scheidende partners zelf, dikwijls erg verschillend. In eenzelfde situatie kunnen bijvoorbeeld op een bepaald moment de volgende verklaringen voor de scheiding circuleren:

 

• Hij is een dronkaard, een sociaal geval. Hij wil niet stoppen met drinken. Er valt met hem niet te praten, hij denkt alleen aan zichzelf.
• Zij was onuitstaanbaar geworden. Het was niet meer gezellig thuis: altijd zeuren, verwijten, nooit tevreden.
• Ik heb hem nooit graag gezien. Trouwen was van moeten. Het waren tien verloren huwelijksjaren.
• We hebben een te verschillend karakter. We zijn naast elkaar beginnen leven. Ik ben veranderd. Zij is veranderd. Gelukkig hebben we twee leuke kinderen.
• Onze dochter werd nooit geaccepteerd door zijn familie. Wij waren te min. Van te lage komaf.

 

Eenzelfde persoon kan verschillende redenen geven aan verschillende betrokkenen. Een vrouw vertelt bijvoorbeeld aan haar ouders: Hij had een vriendin die hem verleid heeft, aan haar kinderen: Papa heeft mama in de steek gelaten, aan een vriendin: Mijn man heeft een gesloten karakter. Haar 'binnenverhaal' (voor zichzelf) is: Ik ben mislukt als vrouw. Ik was niet meer aantrekkelijk. Ik was niet meer boeiend. Hij heeft carrière gemaakt. Ik had mezelf beter moeten verzorgen. Het is allemaal mijn schuld.

 

Iedereen heeft gelijk

 

Het zoeken naar Wie heeft gelijk? is eindeloos. Elk verhaal is 'willekeurig'. Elk verhaal wordt bepaald door een samenloop van vele factoren. Er bestaat niet één waarheid, één gelijk. Elke ordening is 'waar'. Iedereen heeft 'gelijk'. De werkelijkheid is en/en in plaats van of/of. De ene mening is niet meer of minder 'waar' dan de andere. Er bestaan verschillende waarheden naast elkaar.

 

Uw mening is uw ordening van informatie. De mening van uw ex is zijn of haar ordening. Informatie is oneindig. Een mens kan onmogelijk alle informatie die zich aandient, verwerken. De werkelijkheid is door niemand te vatten. Mensen moeten drastisch selecteren om te voorkomen dat ze overspoeld raken door informatie. Elke mens moet een keuze maken en zijn werkelijkheid ordenen. Mensen ordenen informatie in de vorm van normen, waarden, opvattingen, gewoonten, geloof, mythes, afspraken, wensen, verklaringen, verhalen, theorieën, overtuigingen...

 

Mensen kunnen niet anders dan zien wat ze zien, voelen wat ze voelen, denken wat ze denken. Elke overtuiging, gevoel, mening, verklaring heeft een redelijke geschiedenis. De keuze die een mens maakt uit de informatie die zich aandient, wordt onder andere bepaald door opvoeding, ervaring, opleiding, studie, lichamelijke conditie, positie en context. Iedereen bekijkt de werkelijkheid vanuit zijn gezichtshoek. Iedereen ontwikkelt zijn eigen waarheid. Iedereen meent een eigen waarheid te hebben.

 

Meningen naast elkaar zetten

 

Een meningsverschil is een onenigheid over de manier waarop informatie wordt gekozen en geordend. Communicatie verloopt vlot wanneer mensen ervan uitgaan dat hun eigen mening slechts één mogelijke mening is. Een felle discussie waarbij meningen naast elkaar gezet worden, kan een verrijkende belevenis zijn. Zet meningen naast elkaar. In een discussie hoort men de mening van de ander en kan men de eigen mening aanvullen of wijzigen. Een discussie verloopt prettig wanneer mensen de redelijkheid van elkaars mening aanvaarden. Door de twee meningen naast elkaar te zetten, aanvaardt men dat iedereen zijn eigen mening kan en mag hebben, en blijft een gesprek mogelijk.

 

Wanneer mensen rustig zijn en een positief zelfbeeld hebben, lukt het gemakkelijker om zich te gedragen volgens de overtuiging dat iedereen gelijk heeft. Meestal kan men pas vanuit een helikopterperspectief kijken als de emoties wat gemilderd zijn. Dan kan men naar de verschillende mening van de ander luisteren. Wanneer mensen emotioneel zijn, zoals in een scheidingssituatie, is het dikwijls onmogelijk om te zien dat de ander ook gelijk heeft. Men kan enkel kijken door zijn eigen bril. Men gaat dan vechten om de ander te overtuigen van zijn eigen waarheid. Het is des mensen om in de strijd te gaan.

 

Daarom is het zo moeilijk om in een emotioneel conflict de mening van de ander te horen. Het is moeilijk te verdragen dat de ander een andere ordening heeft, een ander verhaal, een andere reden om te scheiden. Niet alleen de verhalen van man en vrouw kunnen erg verschillend zijn. Ook moeder en vader hebben verschillende verhalen over wat er gebeurt. Als u moeite heeft om met het andere verhaal van de andere ouder te leven: hoor het niet meer. Dat is soms het enige dat iedereen vooruit helpt.

 

Ook het verhaal van een ouder en dat van een kind, over dezelfde gebeurtenis, kan verschillen. Als ouders dit verschil niet aanvaarden, komen er moeilijkheden. Zo kan bijvoorbeeld een vader denken: Mijn vertrouwen in de moeder van mijn kind is verdwenen omdat zij een ander verhaal vertelt over wat zij doet met ons kind dan het verhaal dat het kind zelf vertelt. Wie liegt? Het is gemakkelijker als vader ziet dat er verschillende verhalen zijn. Dat er geen enig juist verhaal bestaat. Als vader blijft moeite hebben met wat moeder zegt, kan hij afgaan op wat het kind vertelt. Vader moet immers verder met zijn kind.